فرق بارنامه استاندارد و مرکب
از حمل و نقل بین‌المللی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عواملی یاد می‌شود که نقش پررنگی در شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی یک کشور دارد و به میزان قابل توجهی به تولید ناخالص داخلی کشورها کمک می‌کند. شرکت‌ها و افرادی که در این صنعت فعالیت دارند، اغلب در طول کار و فرایند حمل و نقل خود، همواره با کلمه «بارنامه» مواجه می‌شوند؛ ازاین‌رو، آشنایی با بارنامه و انواع آن، به‌عنوان قراردادی ضروری در فرایند لجستیک، برای فعالان این حوزه از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این مطلب از بلاگ «بلم» قرار است بارنامه، اهمیت آن در صنعت حمل و نقل زمینی، بارنامه مرکب و تفاوت آن با بارنامه استاندارد را بررسی کنیم.
بارنامه چیست؟
به‌طور کلی بارنامه که B/L یا BoL نیز نامیده می‌شود، یک سند تجاری قانونی مهم است که توسط یک شرکت حمل و نقل برای فرستنده کالا صادر می‌شود تا دریافت محموله را تأیید کند؛ از این سند تجاری که انواع مختلفی از آن همچون بارنامه مرکب و سراسری وجود دارد، به‌عنوان یک رسید حمل و نقل یاد می‌شود که حاوی جزئیاتی همچون مقدار، نوع و مقصد کالایی است که توسط فرستنده ارسال شده است. صدور بارنامه سه هدف اصلی را دنبال می‌کند:
- بارنامه یک سند تجاری است که تمام مشخصات فرایند حمل بار در آن درج شده است؛ مشخصاتی همچون اطلاعات کلی شرکت حمل و نقل و فرستنده ازجمله نام و آدرس فرستنده و گیرنده، نام حامل، مشخصات کامل محموله (تعداد بسته‌های ارسالی، نوع بسته‌بندی، وزن، حجم و…).
- بارنامه یک رسید قانونی برای محصولات ارسال شده است.
- بارنامه بیانگر شرایط و ضوابط توافق‌شده برای حمل و نقل کالاست.
اهمیت استفاده از بارنامه
دانستیم که مهم‌ترین دلیل اهمیت بارنامه در صنعت حمل و نقل مربوط به اهداف قانونی است. در بارنامه با مکتوب‌کردن اطلاعات فرایند حمل بار، از شرایط و ضوابط، اطلاعات مربوط به محموله و… محافظت می‌شود؛ بنابراین بارنامه را می‌توان مهم‌تر از یک رسید تجاری دانست. گفتنی است که بدون وجود بارنامه، شما نمی‌توانید ثابت کنید که کالای خود را به شرکت حمل و نقل تحویل داده‌اید. همچنین، بدون بارنامه، هیچ بیمه‌نامه معتبری صادر نخواهد شد.
درواقع، بارنامه سندی است که با درج اطلاعاتی همچون اطلاعات عمومی بارنامه، اطلاعات محموله، اطلاعات تحویل‌دهنده و مبدأ محموله، اطلاعات مقصد و تحویل‌گیرنده، اطلاعات راننده و وسیله حمل و نقل، و اطلاعات مالی، شما را از هرگونه سهل‌انگاری و کلاهبرداری در طول فرایند جابه‌جایی محموله‌تان در امان نگه می‌دارد. استفاده از بارنامه نه‌تنها برای محافظت از دارایی‌های یک فرستنده ضروری است، بلکه نقش مهمی در تحویل ایمن و کارآمد کالا نیز دارد.
بارنامه مرکب چیست؟
پیش از آنکه به تعریف بارنامه مرکب بپردازیم، لازم است آشنایی مختصری با فدراسون فیاتا (FIATA) داشته باشیم. FIATA مخفف عبارت فرانسوی (Fédération Internationale des Associations de Transitaires et Assimilés) است که در فارسی آن را فدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگزاران یا به عبارتی دیگر، اتحادیه بین‌المللی انجمن‌های فورواردران بار (بارفرابران) ترجمه کرده‌اند. فیاتا سازمانی غیردولتی است که منافع حدود 40هزار عضوی را نمایندگی می‌کند که عمدتاً مربوط به شرکت‌های فعال در حوزه حمل و نقل و لجستیک در 150 کشور هستند.
فیاتا اسناد و فرم‌های متعددی را برای ایجاد استانداردی یکسان برای اعضای خود در سراسر جهان ایجاد کرده است که در سطح بین‌المللی از شهرت بسیار خوبی برخوردارند و از آن‌ها به‌عنوان مدارکی قانونی و قابل اعتماد یاد می‌شود. یکی از همین اسناد شناخته‌شده این سازمان نیز بارنامه مرکب است.
در تعریف بارنامهFBL باید گفت که بارنامه مرکب از نظر نقش بارنامه، همچون بارنامه‌های دیگر سه هدف اصلی سند مالکیت کالا، دریافت کالا و قرارداد حمل و نقل را برآورد می‌کند. این بارنامه توسط خود کارگزاران صادر می‌شود، اعتبار جهانی دارد و برای انواع وسایل حمل بار همچون تریلی، کامیون، کشتی و… کاربرد دارد.
توجه داشته باشید تنها اعضای فیاتا مجاز به استفاده قانونی از بارنامه مرکب هستند؛ طوری که امنیت این بارنامه در صورتی تضمین می‌شود که شرکت حمل و نقل عضو سازمان فیاتا باشد. گفتنی است که تمامی مسئولیت‌های فرایند حمل بار در این بارنامه، از مبدأ تا مقصد بر عهده فورواردر (forwarder) است. همچنین، این سند فقط در معاملات بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در آن کالا به‌وسیله دو یا چند وسیله حمل و نقل (زمینی و دریایی) حمل شود.
تفاوت بارنامه مرکب و بارنامه سراسری
در هر دو بارنامه مرکب و بارنامه سراسری از چند وسیله حمل و نقل برای جابه‌جایی محموله استفاده می‌شود. همین امر موجب شده است که این دو بارنامه نقش بسیار پررنگی در صنعت حمل و نقل سراسر جهان داشته باشند. بااین‌حال، تفاوت‌هایی میان این دو بارنامه وجود دارد که بررسی آن‌ها برای افراد فعال در صنعت حمل و نقل جاده‌ای ضروری است.
برای شناخت بهتر تفاوت‌های این دو بارنامه، بهتر است پیش از هرچیزی نگاهی به تعریف بارنامه سراسری نیز بیندازیم:
برای انتقال محموله از نقطه مبدأ به مقصد، به کمک دو وسیله حمل و نقل، بارنامه سراسری مورد استفاده قرار می‌گیرد که قابل انتقال و معامله است. گفتنی است که در بارنامه سراسری یکی از راه‌های جابه‌جایی کالا حتماً باید دریایی باشد؛ برای مثال، قطار و کشتی، کامیون و کشتی، تریلی و کشتی و… .
این بارنامه، برخلاف بارنامه مرکب که تنها از سوی سازمان فیاتا صادر می‌شود، وابسته به هیچ سازمان خاصی نیست و هر شرکت فعال در صنعت حمل و نقلی که می‌خواهد برای حمل محموله خود از دو وسیله حمل و نقل استفاده کند، باید نسبت به صدور بارنامه سراسری اقدام کند.
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، در بارنامه مرکب تمامی مسئولیت‌ها بر عهده فورواردر است، درصورتی‌که در بارنامه سراسری تمامی مسئولیت‌ها بر عهده صادرکننده بارنامه است. بارنامه سراسری را متصدی حمل یا کریر (carrier) صادر می‌کند و بارنامه مرکب توسط فورواردر صادر می‌شود.
نتیجه‌گیری
دانستیم که صدور بارنامه برای هرنوع جابه‌جایی و حمل باری ضروری است؛ چراکه سبب کاهش درگیری‌های حقوقی و دادگاهی و کاهش هزینه‌ها می‌شود. همچنین، استفاده از بارنامه نه‌تنها محافظت از محموله فرستنده را تضمین می‌کند، بلکه نقش مهمی در تحویل ایمن و کارآمد کالا نیز دارد. ازاین‌رو، همکاری با یک شرکت معتبر همچون «بلم لجستیک» درخصوص صدور بارنامه به‌منظور جلوگیری از خسارت و کاهش هزینه‌ها در طول فرایند حمل و نقل ضروری است.
ما با چند دهه تجربه در صنعت حمل و نقل داخلی و لجستیک در کنار شماییم تا در صدور بارنامه و حمل محموله‌تان با کمترین هزینه و امنیت بالا به شما کمک کنیم. صدور بارنامه مرکب یا سراسری و همچنین بیمه‌کردن محموله شما از شرایط اولیه شرکت بزرگ مقیاس بلم در فرایند‌های حمل است. برای مشاوره درمورد صدور بارنامه و حمل و نقل داخلی، با کارشناسان ما تماس بگیرید و با خدمات ما بیشتر آشنا شوید. رضایت مشتریان پیشین ما، این موارد را به‌خوبی تأیید می‌کند. پس همین حالا برای استفاده از خدمات لجستیک هوشمند با ما تماس بگیرید.
